Toán Tử trong Ruby

Trong Ruby, toán tử là các ký hiệu hoặc từ khóa được sử dụng để thực hiện các phép toán trên giá trị hoặc biến. Ruby hỗ trợ nhiều loại toán tử khác nhau như toán tử số học, toán tử so sánh, toán tử logic, toán tử gán, v.v.

1. Toán tử số học

Toán tử số học được sử dụng để thực hiện các phép toán với số.

Ví dụ:

a = 10
b = 3

puts a + b  # 13
puts a - b  # 7
puts a * b  # 30
puts a / b  # 3 (Chia lấy phần nguyên)
puts a.to_f / b # 3.3333333333333335 (Chia lấy số thực)
puts a % b  # 1
puts a ** b # 1000 (10^3)

Lưu ý: Khi chia số nguyên (Integer), Ruby sẽ làm tròn xuống. Để có kết quả chính xác, hãy chuyển một trong hai số thành Float (a.to_f / b).

2. Toán tử gán

Toán tử gán dùng để gán giá trị cho biến.

Ví dụ:

x = 10
x += 5  # x = x + 5 → x = 15
x *= 2  # x = x * 2 → x = 30
puts x

3. Toán tử so sánh

Dùng để so sánh giá trị giữa hai biến.

Ví dụ:

a = 5
b = 3

puts a == b   # false
puts a != b   # true
puts a > b    # true
puts a <=> b  # 1 (a lớn hơn b)

Toán tử <=> trả về:

• -1 nếu giá trị bên trái nhỏ hơn giá trị bên phải.
• 0 nếu hai giá trị bằng nhau.
• 1 nếu giá trị bên trái lớn hơn giá trị bên phải.

4. Toán tử logic

Dùng để kết hợp nhiều điều kiện logic.

Ví dụ:

a = 5
b = 10

puts (a > 0 && b > 0)   # true (cả hai điều kiện đúng)
puts (a > 0 || b < 0)   # true (một trong hai điều kiện đúng)
puts !(a < 0)           # true (phủ định điều kiện sai)

5. Toán tử điều kiện (Ternary Operator)

Toán tử ? : là dạng rút gọn của câu lệnh if...else.

age = 18
message = age >= 18 ? "Đủ tuổi" : "Chưa đủ tuổi"
puts message  # Đủ tuổi

Tương đương với:

if age >= 18
  message = "Đủ tuổi"
else
  message = "Chưa đủ tuổi"
end
puts message

6. Toán tử Range (..) và (...)

Dùng để tạo phạm vi số hoặc chữ.

Ví dụ:

range1 = (1..5).to_a  # [1, 2, 3, 4, 5]
range2 = (1...5).to_a # [1, 2, 3, 4]
puts range1.inspect
puts range2.inspect

7. Toán tử defined?

Dùng để kiểm tra xem một biến hoặc phương thức có tồn tại không.

x = 10
puts defined? x    # "local-variable"
puts defined? y    # nil (vì y chưa được khai báo)
puts defined? puts # "method"

8. Toán tử & và | với Bit

Dùng để thao tác trên từng bit của số nguyên.

Ví dụ:

a = 5  # 101
b = 3  # 011

puts a & b  # 001 -> 1
puts a | b  # 111 -> 7
puts a ^ b  # 110 -> 6
puts ~a     # Đảo bit của 5

Kết luận

Trong bài này, chúng ta đã học về các toán tử quan trọng trong Ruby, từ toán tử số học đến toán tử logic, toán tử điều kiện và toán tử bit. Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ học về Cấu trúc điều kiện trong Ruby.