Giới thiệu về Node.js

1. Node.js là gì?

Định nghĩa và vai trò của Node.js

Node.js là một môi trường chạy JavaScript phía server dựa trên V8 JavaScript Engine của Google. Nó cho phép bạn chạy mã JavaScript bên ngoài trình duyệt, giúp xây dựng các ứng dụng web, API, server-side nhanh chóng và hiệu quả.

Tại sao chọn Node.js cho phát triển ứng dụng?

Node.js có nhiều ưu điểm, khiến nó trở thành lựa chọn phổ biến cho các ứng dụng web và backend:

• Hiệu suất cao: Nhờ cơ chế non-blocking I/O và event-driven, Node.js có thể xử lý nhiều yêu cầu đồng thời mà không cần tạo nhiều luồng xử lý.
• Sử dụng JavaScript: Dễ dàng học và sử dụng, đặc biệt với các lập trình viên frontend.
• Hệ sinh thái phong phú: Kho thư viện npm có hàng ngàn package hỗ trợ phát triển nhanh chóng.
• Khả năng mở rộng cao: Phù hợp với các ứng dụng real-time như chat, streaming video, API gateway...

2. Kiến trúc của Node.js

Mô hình sự kiện và Non-blocking I/O

Node.js sử dụng mô hình event-driven (hướng sự kiện) và non-blocking I/O (I/O không chặn). Điều này giúp nó xử lý hàng ngàn kết nối đồng thời mà không làm chậm hệ thống.

Ví dụ về non-blocking I/O trong Node.js:

const fs = require("fs");

// Đọc file một cách bất đồng bộ (non-blocking)
fs.readFile("example.txt", "utf8", (err, data) => {
  if (err) {
    console.error(err);
    return;
  }
  console.log(data);
});

console.log("Lệnh này chạy trước khi file đọc xong!");

Ở đây, Node.js không chặn chương trình trong khi file đang được đọc, giúp tối ưu hiệu suất.

V8 JavaScript Engine

Node.js sử dụng V8, một trong những engine JavaScript mạnh mẽ nhất do Google phát triển. Nó biên dịch JavaScript thành mã máy (machine code), giúp thực thi nhanh hơn.

3. Cài đặt Node.js

Cài đặt trên Windows, macOS, Linux

Bạn có thể tải Node.js từ trang chủ:
https://nodejs.org/

Trên Windows/macOS, chỉ cần tải và chạy trình cài đặt.
Trên Linux, bạn có thể cài bằng lệnh:

sudo apt update
sudo apt install nodejs npm

Sử dụng nvm để quản lý phiên bản Node.js

NVM (Node Version Manager) giúp cài đặt và quản lý nhiều phiên bản Node.js dễ dàng.

Cài đặt NVM

Linux/macOS:

curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/nvm-sh/nvm/v0.39.2/install.sh | bash
source ~/.bashrc  # hoặc source ~/.zshrc

Windows: Dùng nvm-windows.

Dùng NVM để cài Node.js

Cài đặt Node.js phiên bản mới nhất:

nvm install node

Cài đặt phiên bản cụ thể (ví dụ: 16.20.0):

nvm install 16.20.0

Chuyển đổi giữa các phiên bản Node.js:

nvm use 16.20.0

Kiểm tra phiên bản đang dùng:

node -v

4. Chạy chương trình Node.js đầu tiên

Tạo file JavaScript

Tạo một file mới hello.js với nội dung:

console.log("Hello, Node.js!");

Chạy file với Node.js

Mở terminal/cmd và chạy lệnh:

node hello.js

Kết quả:

Hello, Node.js!

Tổng kết

• Node.js là môi trường chạy JavaScript mạnh mẽ trên server.
• Dựa trên V8 Engine, hỗ trợ non-blocking I/O, giúp xử lý nhiều yêu cầu đồng thời.
• Có thể cài đặt trên Windows, macOS, Linux và sử dụng nvm để quản lý phiên bản.
• Viết chương trình đầu tiên chỉ cần tạo file .js và chạy bằng lệnh node.

Tiếp theo, bạn có thể tìm hiểu cách làm việc với module, HTTP server, database... để xây dựng ứng dụng thực tế!